HoREA đề xuất cần quy định cụ thể các trường hợp được và không được nhận tiền cọc của khách hàng. Trong ảnh: khách hàng xem dự án bất động sản tại quận 1, TP.HCM - Ảnh: QUANG ĐỊNH
Ngày 14-4, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) đã có văn bản gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Bộ Xây dựng liên quan đến quy định đặt tiền cọc trong dự thảo Luật Kinh doanh bất động sản sửa đổi.
Theo HoREA, dự thảo luật sửa đổi quy định trường hợp chủ đầu tư dự án bất động sản chỉ được nhận tiền đặt cọc từ khách hàng khi nhà ở, công trình xây dựng đã đủ các điều kiện đưa vào kinh doanh và đã thực hiện giao dịch sau thời điểm đã ký hợp đồng giao dịch là đúng nhưng chưa đủ.
Bởi vì trên thực tế, hoạt động đặt cọc trước khi ký kết hợp đồng giao dịch bất động sản rất phổ biến. Luật Dân sự 2015 cũng không quy định mức trần của tiền đặt cọc. Do đó, nhiều trường hợp đầu nậu, cò đất, doanh nghiệp bất lương lợi dụng để nhận tiền đặt cọc với giá trị lớn, có trường hợp lên đến 90 - 95% giá trị giao dịch.
Sau đó chiếm dụng, thậm chí lừa đảo, gây thiệt hại cho bên đặt cọc và cũng là một nguyên nhân gây bất ổn thị trường bất động sản.
Đặc biệt là các trường hợp hứa mua, hứa bán đất nền phân lô hoặc hứa bán các bất động sản chưa có giấy tờ về quyền sử dụng đất, chưa được chấp thuận chủ trương đầu tư, nhà đầu tư hoặc chưa khởi công… thì phần thua thiệt thường thuộc về bên đặt cọc.
Cụ thể, trường hợp tiền cọc thấp, bất động sản tăng giá thì bên nhận đặt cọc sẵn sàng "hủy kèo". Trường hợp tiền đặt cọc có giá trị lớn, có thể xảy ra việc bên nhận đặt cọc lừa đảo, chiếm đoạt tiền đặt cọc. Có trường hợp bên nhận đặt cọc dây dưa, không hoàn thành thủ tục pháp lý để làm dự án, hoặc cố ý chiếm dụng vốn của khách hàng.
Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, ông Lê Hoàng Châu - chủ tịch HoREA - cho rằng rất cần thiết phải quy định việc đặt cọc được thực hiện trước thời điểm ký hợp đồng mua bán bất động sản, nhà ở, nền nhà hình thành trong tương lai để bảo vệ khách hàng và phòng ngừa hành vi lừa đảo.
Vì vậy, HoREA đề nghị bổ sung quy định chủ đầu tư dự án bất động sản chỉ được nhận tiền đặt cọc hứa mua hứa bán nhà ở, công trình xây dựng hình thành trong tương lai sau khi đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư, đã có giấy phép xây dựng và đã khởi công. Giá trị tiền đặt cọc không được vượt quá 5% giá trị nhà ở hình thành trong tương lai.
Đối với bên bán đất nền nhà (phân lô, tách thửa) hình thành trong tương lai không nằm trong dự án bất động sản thì chỉ được nhận đặt cọc sau khi đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép tách thửa theo quy định của pháp luật về đất đai và đã khởi công xây dựng kết cấu hạ tầng của công trình nhận tiền đặt cọc. Giá trị tiền đặt cọc không quá 5% giá trị nền nhà hình thành trong tương lai.
Quy định về đặt cọc để tránh lách luật thu tiền khách hàng
Giải trình trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội mới đây, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho biết thực tế có chủ đầu tư đã lách luật, ký hợp đồng đặt cọc hoặc nhiều loại hợp đồng khác để thu tiền khách hàng khi chưa đủ điều kiện bán nhà hoặc công trình xây dựng hình thành trong tương lai.
"Dự thảo lần này có bổ sung quy định về nhận tiền đặt cọc khi nhà ở, công trình xây dựng đã có đủ điều kiện đưa vào kinh doanh và thực hiện giao dịch theo đúng quy định để hạn chế tình trạng trên", ông Nghị nói.
